Займенники Zaimki

Займенники заміняють у реченнях певну частину мови.
  1. Maciek spóźnił się do szkoły.On spóźnił się do szkoły.
  2. Chciałabym mieć czarną spódniczkę.Chciałabym mieć taką spódniczkę.
  3. Nie biegnij szybko. Nie biegnij tak.
  4. Czekam na ciebie pięć godzin.Czekam na ciebie tyle godzin.
  5. Spotkałem wczoraj kolegę.Spotkałem go wczoraj.
  6. Przed tygodniem kupiłem nową teczkę.Przed tygodniem kupiłem teczkę.
  7. Las jest na prawo.Las jest tam.
ZE względu na to, jaką część mowy w zdaniu zastępują, dzielimy zaimki na
  • rzeczowne (1,5), 
  • przymiotne (2,6),
  •  liczebne (4), 
  •  przysłowne (3,7). 
Займенники не називають конкретних предметів, їх властивостей, їхню кількість або способу виконання дії. Вони скорочують наші висловлювання.
Zaimki są wyrazami mniej dokładnie nazywającymi przedmioty, ich cechy, liczbę lub sposób czynności niż zastępowane przez nie rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki, przysłówki. Posługujemy się jednak nimi chętnie, gdyż skracają nasze wypowiedzi.
Ze względu na znaczenie zaimki dzielimy na:
  • osobowe: ja, ty, on, ona, ono;my, wy, oni, one.
  • zaimek zwrotny: sięZaimek zwrotny w połączeniu z czasownikami służy do wyrażenia, że podmiot wykonał czynność na samym sobie.
  • dzierżawcze : mój (мій), twój (твій), swój (свій), nasz (наш),wasz (ваш).
  • wskazujace:ten, taki, tyle, tak, tu.
  • pytające: jaki?(який?)  który?(котрий?)   czyj? (чий?)
     kto?(хто?)   co?(що?)   ile?( скільки?)   jak? (як?).
  • względne (pytające zaimki, które pełnią w zdaniu inną rolę): Rozmawiał z kobietą, którą znał dobrze. Przestawił krzesło, które stało przy oknie.
  • nieokreślone:jakiś (якийсь), któryś (котрийсь), ktoś (хтось), gdzieś (десь), kiedyś (колись).


У наступних текстах знайдіть займенники та зверніть увагу на їх відмінювання.

Bliskość ukochanego

Gdy słońca blask nad morza lśni głębiną,
Myślę o tobie, miły.
Wzywałam cię, gdy księżyc niebem płynął
I zdroje się srebrzyły.

Widzę cię tam, gdzie skraj dalekiej drogi
Szarym zasnuty pyłem,
A nocą gdzieś wędrowiec drży ubogi
Na ścieżynie zawiłej.

Słyszę twój głoś w szumie spienionej fali
Bijącej o wybrzeże
Lub w cichy gaj przychodzę słuchać dali
W zamierającym szmerze.

I wtedy wiem, że jesteś przy mnie, blisko,
Choć oddal cię ukryła -
Przygasa dzień, wnet gwiazdy mi zabłysną
O, gdybym z tobą była! 


Ten, kto potrafi poskromić swoje serce, potrafi podbić cały świat.
Paulo Coelho
Nie trać czasu z kimś kto nie ma go, aby go spędzać z tobą.

Dość się weseli serce, gdy daje i sobą się dzieli.
Leopold Sztaff
Ilekroć masz coś przeciwko komuś,musisz powiedzieć sobie: umieram
i ta osoba również umiera.Gdy rzeczywiście tak pomyślisz, zniknie wszelka gorycz .
Bruno Ferrero

Kto nie wie, czego chce, kończy zazwyczaj tam,gdzie nie chciał.
Bruno Ferrero

O jaką wielką sprawę można walczyć z powodzeniem pod hasłem: "Jestem za kompromisem?".
Margaret Tatcher


Słabość ludzi wydaje nam ich dusze,czyni ich potrzebującymi.
Bez przywar byliby zamknięci w sobie i nie potrzebujący niczego.
Dopiero ich wady nadają im smak
i czynią pociągającymi.
Bruno Schulz

Ćwiczenie

Uzupełnij przysłowia odpowiednimi zaimkami.
_____pan,_______kram.   (jaki, taki)
Nie wszystko złoto, _____ się świeci. (co)
_______ drwa rąbią, _____wióry lecą.(gdzie, tam)
________ sieje wiatr, ______ zbiera burzę (kto, ten)
_______ w marcu dni mglistych, ______ w żniwa dni dżdżystych (ile,tyle)




ODMIANA ZAMKÓW RZECZOWYCH


LICZBA POJEDYNCZA
LICZBA MNOGA
M.
ja
ty
my
wy
D.
mnie
ciebie (cię)
nas
was
C.
mnie (mi)
tobie (ci)
nam
wam
B.
mnie (mię)
ciebie (cię)
nas
was
N.
mną
tobą
nami
wami
Mc.
O mnie
O tobie
O nas
O was

LICZBA POJEDYNCZA
M.

on
ona
ono
D.

Jego, (go), niego
Jej, niej
Jego, (go), niego
C.
Jemu, (mu), niemu
Jej, niej
Jemu, (mu), niemu
B.
Jego, (go), niego
Ją, nią
Je, nie
N.
nim
nią
nim
Mc.
O nim
O niej
O nim
Допустимі форми займенників, що вказані у дужках використовуються тоді, коли ці займенники не акцентуються у реченні за змістом та тоді, коли стоять на початку речення.
Наприклад, widziałem cię obok - widziałem tylko ciebie (cię/ciebę)
dałam ci książkę- tobie dałam książkę, nie Jankowi (ci/tobie).
Daj mu spokój - Jemu nie można wierzyć ( mu/jemu).
Якщо перед займенником  on, ona, ono стоїть  у реченні прийменник,
то вживаємо інші форми:niego, niemu, niej, nią.
Jeśli przed zaimkiem on, ona, ono stoi w zdaniu przyimek, wówczas używamy form:
niego, niemu, niej, nią.
Idź po nią. Opowiedz o niej.
Idę do niego. Zbliżyliśmy się ku niemu.

Ćwiczenie.
Przeczytaj poniższe zdania wstawiając  zaimki w odpowiednich formach gramatycznych


  1. (On) teraz nie ma w domu, ale przyjdę do (on) jutro.
  2. Zaopiekuję się (ona), bo ma grypę.
  3. Jest dobrym kolegą, wspieram (on).Wierzę (on).
  4. Chciał bym pójść z (ona) do kina, ale mam obawy, że (ja) odmówi.
  5. (Ona) takiej tajemnicy ni powierzę.
  6. Kocham (on) bardzo. Tęsknie za (on)
  7. Kocham (ona). Tęsknie za (ona).
  8. (Ona) nie widziałam dzisiaj na podwórku..
Odpowiedź
  1. Jego teraz  nie ma w domu, ale przyjdę do niego jutro.
  2. Zaopiekuję się nią, bo ma grypę.
  3. Jest dobrym kolegą, wspieram go.Wierzę mu.
  4. Chciał bym pójść z nią do kina, ale mam obawy, że mi odmówi.
  5. Jej takiej tajemnicy ni powierzę.
  6. Kocham go bardzo. Tęsknie za nim.
  7. Kocham ją bardzo. Tęsknie za nią.
  8. Jej nie widziałam dzisiaj na podwórku.


LICZBA MNOGA
M.
One (dla  wszystkich rodzajów)
D.
Ich, nich
C.
Im, nim
B.
Je, nie
N.
nimi
Mc.
O nich

Zaimek zwrotny nie ma formy mianownika. Odmienia się on w sposób następujący:
M.
______
D.
siebie
C
sobie
B.
Siebie (się)
N.
sobą
Mc.
O sobie

Zaimek ten nie ma liczby mnogiej.
Zaimki kto, co, oraz nikt, nie mają liczby mnogiej ani rodzaju gramatycznego. Odmieniają się następująco:


M
kto
co
nikt
nic
D.
kogo
czego
nokogo
niczego
C.
komu
czemu
nikomu
niczemu
B.
kogo
co
nikogo
nic
N.
kim
czym
nikim
niczym
Mc.
o  kim
 o czym
o nikim
o niczym



Коментарі

Дописати коментар

Популярні дописи з цього блогу

Частини мови Części mowy

Вірші для дітей на польській мові

Числівник Liczebnik