Іменники в родовому відмінку Dopełniacz rzeczowników

Dopełniacz przyjmuje w zdaiach wiele znaczeń:
Родовий відмінок означає, що щось комусь належить

1.       Dopełniacz określa przynależność do kogoś lub czegoś.

Pytania kogo? czego? można zastąpić pytaniem: czyj? czyja? czyje?
Питання кого? чого? можна замінити питанням чий?, чия? чиє?

To pokój ojca (brata, siostry).Це кімната батька (брата, сестри).

To książka kolegi (mamy, nauczyciela). Це книжка колеги (мами,вчителя)

To dziecko pani Kowalskiej.Це дитина пані Ковальської.

2.       Dopełniacz określa brak kogoś lub czegoś.Родовий відмінок вказує, що чогось або когось не вистачає.

Nie ma ojca(rodziców, cioci, koleżanki). Не має батька (батьків, тітки, товаришки)
 Zabrakło owoców, soli, cukru. Не вистачило фруктів, солі, цукру.

3.       Dopełniacz oznacza czas; dotyczy dni tygodnia, miesięcy, lat.
Р     Родовий відмінок означає час і відноситься до днів тижня, місяців, років.

Jak długo jesteś naurlopie? Як довго ти є у відпустці? Od poniedziałku. Від понеділка.

Jak długo pracujesz? Як довго ти працюєш? Od stycznia. Від січня.

Jak długo jesteś w Polsce? Як довго ти є в Польщі?Od roku. Протягом року.

4.       Dopełniacz oznacza kierunek miejsca, jest odpowiedzią na pytania: skąd? Dokąd?

Skąd wracasz?Звідки повертаєшся? Ze wsi. Із села. 
Dokąd jedziesz? Куди їдеш?Do miasta.До міста.

5.       Dopełniacz oznacza miejsce po pytaniach: u kogo? obok kogo?
Р    Родовий відмінок означає місце після запитань: у кого? біля кого?

U kogo mieszkasz? У кого живеш? U cioci Basi. У тітки Басі.

Obok kogo siedzisz w klasie? Біля кого сидиш у класі?Obok koleżanki Gosi.Біля товаришки Госі.

6.       Dopełniacz oznacza materiał. Родовий відмінок може означати матеріал 

Ściany z betonu. Стіни з бетону

Pasek ze skóry. Пояс із шкіри

Krzesło z drewna. Крісло з дерева

Sweter z wełny. Светр з вовни

Rodzaj męski (kogo?czego?)	Liczba pojedyncza (однина)		Liczba mnoga(множина)
	nauczyciel kwiatek pan kolejarz górnik obiad sąsiad sad ogród tort gość	nauczyciela kwiatka pana kolejarza górnika obiadu sąsiada sadu ogrodu tortu gościu	nauczyciele kwiatki panowie kolejaże górnicy obiady sąsiedzi sądy ogrody torty goście	nauczycieli kwiatków panów kolejarzy górników obiadów sąsiadów sądów ogrodów tortów gości
Rzeczowniki zakończone na –rz, -sz, -ż, -cz,  mają  w liczbie mnogiej w dopełniaczu zakończenie –y np. lekarzy, żołnierzy, kołnierzy ale  cesarzy – cesarzów, koszy – koszów Rzeczowniki zakończone w mianowniku liczby pojedynczej mięką spółgłoską  mają w dopełniaczu liczby mnogiej zakonczenie –i
Rodzaj żeński (kogo?czego?) Końcówka –i występuje po wszystkich spółgłoskach miękich. Końcówka –y występuje po wszystkich spółgłoskach twardych.	bułka córka cytryna sowa lekcja nić gęś atrakcja szkoła konwalia róża stokrotka aleja stacja podróż rzecz ryba	bułki córki cetryny sowy lekcji nici gęsi atrakcji szkoły konwalii róży stokrotki alei stacji podróży rzeczy ryby	bułki córki cytryny sowy lekcje nici gęsie atrakcji skoły konwalie roże stokrotki aleje stacje podróże rzeczy ryby	bułek córek cytryn sów lekcji nici gęsi atrakcji szkół konwalii róż stokrotek alei/alej stacji podróży rzeczy ryb
Rzeczowniki pani, gospodyni nie zmieniają się w dopełniaczu. Nie ma pani Kasi. Nie widzę gospodyni no podwórku.

 Pisownia -ji, -i lub -ii w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku rzeczowników żeńskich zakończonych na -ja lub –ia

A. Rzeczowniki zakończone na -ja występującym po s, z, c mają w tych przypadkach zakończenie -ji, np.

Rosja — Rosji, misja — misji, Azja — Azji, poezja — poezji, edukacja — edukacji,restauracja — restauracji, stacja — stacji,

natomiast rzeczowniki zakończone na -ja występującym po samogłoskach mają zakończenie -i, np.

aleja — alei, epopeja — epopei.

B. Rzeczowniki zakończone na -ia mają zakończenie -ii lub -i. Wiąże się to z poczuciem rodzimości czy obcości wyrazu, a także z wymową postaci mianownika:

a) jeśli -ia występuje po spółgłoskach wargowych p, b, f, w, m, to bez względu na wymowę w wyrazach rodzimych i przyswojonych piszemy -i, natomiast w wyrazach obcych -ii, np.

Słupi, głębi, hrabi, murgrabi, skrobi, Karwi, trzewi, rękojmi, ziemi;

daktyloskopii, hemoterapii, Kolumbii, ksenofobii, dystrofii, filozofii, hagiografii,mafii, 

Jugosławii, szałwii, akademii, anemii, epidemii;

b) jeśli -ia występuje po t, d, r, l, k, g, ch (czyli w wyrazach zapożyczonych), to piszemy -ii, np.

apatii, empatii, kwestii, sympatii, Holandii, Normandii, hipochondrii, anomalii,ewangelii,

   demagogii, kosmologii, hierarchii;

c) jeśli -ia występuje po n, to piszemy -ni w wyrazach, których zakończenie wymawiamy w mianowniku jako [-ńa], natomiast w tych wyrazach, których zakończenie wymawiamy jako [-ńja], piszemy -nii, np.

babuni, bieżni, Chyloni, drewutni, dyni, Ewuni, Gdyni, jaskini, łaźni, Oruni, palarni,palmiarni, pustyni, skoczni, uczelni, wartowni, zecerni;

aronii, Danii, dystonii, harmonii, ironii, Kalifornii, linii, opinii, Polihymnii.

UWAGA: W rzeczownikach obcego pochodzenia zakończonych na -ja oraz na -ia formy dopełniacza liczby mnogiej mają taką samą postać jak formy dopełniacza liczby pojedynczej, zarówno w mowie, jak i w pisowni, np.

tej lekcji    — tych lekcji

tej misji    — tych misji

tej procesji    — tych procesji

tej komedii    — tych komedii

tej teorii     — tych teorii

tej akademii    — tych akademii

tej epidemii    — tych epidemii

tej mafii    — tych mafii.

Dla uniknięcia możliwych niejednoznaczności wolno po spółgłoskach c, s, z, t, d, r użyć zakończenia -yj (lekcyj, procesyj, aluzyj, partyj, komedyj, teoryj), po wszystkich innych spółgłoskach — zakończenia -ij (akademij, epidemij, mafij). Zakończenie to jest już jednak dziś wyraźnie nacechowane stylistycznie jako archaiczne lub książkowe, a jego użycie bardzo ograniczone.

UWAGA: W przypadku rzeczowników używanych tylko w liczbie mnogiej potrzeba wspomnianego odróżniania nie zachodzi, toteż piszemy zawsze tych ferii, wakacji,bakalii, konwulsji.

(Wielki słownik ortograficzny PWN)

Dopełniacz Rodzaj nijaki (Kogo? Czego/)	Liczba pojedyncza		Liczba mnoga
	Jabłko kółko pisklę drzewo szkło	Jabłka kółka pisklęcia drzewa szkła		Jabłka kółka pisklęta drzewa szkła	Jabłek kółek piskląt drzew szkieł